Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru jako praca w szczególnym charakterze uprawniająca do emerytury pomostowej
Wskutek wejście w życie ustawy o emeryturach pomostowych doszło do znacznego ograniczenia liczby stanowisk pracy uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę, a co za tym poszło, w wielu wypadkach dotychczasowa praca w warunkach szczególnych straciła ten charakter. Dodatkowo, pewne problemy w chwili obecnej stwarza również kwestia przyporządkowania wykonywanych przez pracowników obowiązków do konkretnych prac wyszczególnionych w załącznikach do ustawy.
Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z pkt 24 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, pracami w szczególnym charakterze są prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru. Powstało zatem pytanie, jakie obowiązki i ewentualnie wykonywane w jakich komórkach organizacyjnych instytucji służby zdrowia wchodzą w zakres tychże prac. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku pod sygn. III AUa 703/20 wskazał, iż nie ma ścisłej, legalnej definicji pojęcia ostrego dyżuru, ale w wcześniejszym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmowano, że takimi dyżurami lekarskimi są niektóre dyżury lekarskie, które cechują się intensywnością i uciążliwości, je od dyżurów zwykłych (…). Istotnym faktorem wykładni jest w tym zakresie Komunikat Ministerstwa Zdrowia w sprawie rozumienia pojęcia „w warunkach ostrego dyżuru" zawartego w pkt 24 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r., o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656). W komunikacie tym wskazano, że pojęcie "w warunkach ostrego dyżuru" oznacza zarówno prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru, polegające na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym, ze wskazań życiowych, ale również inne prace tego personelu (w ramach obowiązków pracowniczych), które są wykonywane w ramach czasu pracy, kiedy istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia, skutkującego koniecznością podjęcia działań w trybie nagłym. Pojęcie „w warunkach ostrego dyżuru" oznacza nieuchronność wystąpienia zdarzenia, które powoduje konieczność udzielania świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym, ze wskazań życiowych. Nieuchronność występowania takich zdarzeń skutkuje tym, że od pracowników pracujących w tych warunkach wymagane są kryteria określone w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (szczególna odpowiedzialność oraz szczególna sprawność psychofizyczna).
Warto w tym miejscu wyjaśnić, iż przywołany powyżej Komunikat Ministerstwa Zdrowia nie stanowi wiążącej wykładni prawa, jednakże jak widać wyrażone w nim stanowisko jest przywoływane i wykorzystywane przez sądy orzekające w sprawach emerytur pomostowych.