Czy okresy niewykonywania pracy przez pracownika mają wpływ na prawo do rekompensaty określonej przepisami ustawy o emeryturach pomostowych?
Odpowiedź na postawione powyżej pytanie można odnaleźć w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2020 r. wydanej w sprawie pod sygnaturą III UZP 3/20. W stanie faktycznym rzeczonej sprawy organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do rekompensaty, gdyż po odliczeniu urlopów wychowawczych oraz okresów przebywania na zwolnieniach lekarskich, staż pracy pracownika w szczególnych warunkach wyniósł nieco ponad 14 lat zamiast wymaganych 15 lat. W tej sytuacji Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację ZUS od wyroku Sądu Okręgowego, który w pierwszej instancji uwzględnił odwołanie od decyzji, zadał Sądowi Najwyższemu pytanie czy przy ustalaniu prawa do rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (…) należy z okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wymaganym w wymiarze co najmniej 15 lat wyłączyć okresy niewykonywania pracy, za które ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby?
Przeprowadziwszy głęboką analizę dotychczasowego orzecznictwa sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, a także dokonując wykładni obowiązujących w przedmiotowym zakresie przepisów Sąd Najwyższy doszedł do przekonania, iż przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, warunkującego prawo do rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1924), nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 53 z późn. zm.).
Powyżej przywołane orzeczenie w istocie powoduje, że przy ustalaniu prawa do przedmiotowej rekompensaty należy z okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wyłączyć okresy niewykonywania pracy, za które ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby. Oznacza to, że dla uzyskania prawa do rekompensaty zainteresowany musi okazać stażem się co najmniej 15 lat rzeczywiście wykonanej pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze.
