Prawo do emerytury pomostowej na szczególnych zasadach

Zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, jednakże spełnia warunki określone w art. 4 pkt. 1-5 i art. 5-12 ustawy oraz na dzień 1 stycznia 2009 roku miała wymagany w przepisach 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Przepis ten stanowi zatem wyjątek od zasady zgodnie z którą prawo do emerytury pomostowej przysługuje wyłącznie osobom, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po wejściu w życie tej ustawy, tj. po dniu 31 grudnia 2008 r.

Emerytura pomostowa przysługuje również osobie, która po 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach

Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 3 listopada 2022 r., sygn. akt III AUa 139/22 dla osób niespełniających warunku zatrudnienia po dniu 31 grudnia 2008 r. w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, ustawodawca przewidział możliwość nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49. Jednakże przepis ten stawia wymóg posiadania na dzień 1 stycznia 2009 r. co najmniej 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Zatem nie mogą to już być prace w szczególnych warunkach czy o szczególnym charakterze wymienione w ustawie o emeryturach i rentach a jedynie te wskazane w ustawie pomostowej.

Warto zwrócić w tym zakresie uwagę również na Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 września 2018 r., sygn. III AUa 1327/17, w którym wyjaśniono, że jeżeli ubezpieczony nie kontynuował pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze po 1 stycznia 2009 r. i legitymował się w związku z tym jedynie stażem pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów (w rozumieniu art. 32 i 33 u.e.r.f.u.s.) to mógłby nabyć prawo do "nowego" świadczenia (emerytury pomostowej) jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można także kwalifikować jako staż pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze według dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych). Innymi słowy, brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej, takiemu ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze dziś nie może być kwalifikowany w ten sposób.

Ważne!

Powyższe oznacza, że regulacja art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych wprowadza zmianę w wymaganiach koniecznych do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu tej ustawy. Wprowadza jednakże w to miejsce wymaganie, aby ubezpieczony ubiegający się o to świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 2009 r., warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Na mocy tego przepisu nie ma natomiast podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres takiej pracy w rozumieniu przepisów aktualnie obowiązujących.